کودکان، روبات‌ها را چگونه می بینند؟

کودکان کم‌سن، بر اساس ویژگی‌های خاصی، بین انسان‌ها و موجودات بی‌جان تمایز قایل می‌شوند. اما یک روبات پیشرفته باید در کدام گروه قرار بگیرد؟ جواب این سوال به قابلیت‌های تعامل اجتماعی روبات وابسته است.

وقتی بچه‌ها به سن 18 ماهگی می‌رسند، کم‌کم بین موجودات زنده و اشیای بی‌جان تمایز قایل می‌شوند. آن‌ها این تمایز را بر اساس یک سری از ویژگی‌ها انجام می‌دهند. اما یک روبات پیشرفته، باید جز کدام دسته قرار بگیرد؟ در واقع هر چه روبات‌ها پیشرفته‌تر می‌شوند و قابلیت‌های پیشتری پیدا می‌کنند،‌ تصمیم‌گیری در مورد زنده یا بی‌جان بودن آن‌ها برای بچه‌ها سخت‌تر می‌شود.

به گزارش پاپ ساینس محققین مرکز علوم مغزی و یادگیری دانشگاه واشنگتن، برای درک نحوه این تصمیم‌گیری در کودکان، بر روی 64 کودک 18 ماهه مطالعه‌ای را انجام دادند. در این مطالعه، کودکان روی پای والدین خود می‌نشستند و روبات مورفی به همراه بروکز، یکی از محققین این مرکز، روبروی آن‌ها قرار می‌گرفتند. در گروه آزمایشی، در حالی که روبات از راه دور توسط محقق دیگری که کودک قادر به دیدن وی نبود،‌ کنترل می‌شد،‌ بروکز با پرسیدن سوالاتی مثل دلت کجاست؟ دستت کجاست؟ با روبات به تعامل می‌پرداخت. روبات در پاسخ به این سوال‌ها با دست به اندام‌های مختلف بدن خود اشاره می‌کرد و گاهی هم با حرکت دست به جلو و عقب،‌ برخی احساسات خود را نشان می‌داد.

کودکان به تعامل بروکز و مورفی درست مثل تماشای یک بازی پینگ‌پنگ، با حرکت سر نگاه می‌کردند و آن را دنبال می‌کردند. اغلب این کودکان وقتی در مرحله بعدی مطالعه با روبات تنها گذاشته شدند، نگاه روبات را دنبال می‌کردند، یعنی چیزی که توجه روبات را جلب می‌کرد، برای آن‌ها هم جالب بود و این یعنی که آن‌ها روبات را بی‌جان نمی‌دانستند. در حقیقت کودکان در این سن،‌ بین حرکت یک صندلی و حرکت یک انسان تمایز قایل می‌شوند و فقط انسان را دنبال می‌کنند. پس  وقتی آن‌ها روبات را دنبال می‌کنند، ‌احتمالا در ذهن خود روبات را جز انسان‌ها طبقه‌بندی می‌کنند.

این در حالی است که در گروه کنترل که کودکان فقط روبات را می‌دیدند اما شاهد تعامل روبات با شخص سومی نبودند، اغلب بچه‌ها رفتارها و نگاه روبات را نادیده می‌گرفتند. محققین چنین نتیجه می‌گیرند که عامل اساسی برای این تمایز، تعامل اجتماعی است.

بنابراین، وقتی بچه‌ها می‌خواهند در مورد انسان بودن یا نبودن یک موجود تصمیم بگیرند،‌ زیاد به ظاهر او توجه نمی‌کنند و مهم نیست که در ظاهر چه قدر به انسان‌ها شبیه باشد. آن‌چه یک موجود را در ذهن آن‌ها در طبقه انسان‌ها جای می‌دهد، تعامل اجتماعی آن‌ موجود است.